Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı Çelik, EYT'nin çözüm yolunu anlattı!..
Cennet Yüzer Cankılıç
cankilic@ritimhaber.com -
Kısa adı EYT olan ve sayıları 6 milyonu bulduğu ifade edilen Emeklilikte Yaşa Takılanlar meselesi sosyal kriz haline geldi. 24 Haziran milletvekilliği seçimlerine damga vurduğu gibi, 31 Mart yerel seçimlerinde de tüm partilerin ana meselesi oldu. Şimdi de İstanbul seçimlerinde karşımıza çıkıyor.
Bu meselenin iç yüzünü Cumhuriyet tarihinin en uzun Çalışma Bakanlığı yapan Faruk Çelik ile yerel seçimlerde özel bir sohbette konuşmuştuk. İşin içinden geldiği için toplumda konuşulan gibi büyültülecek bir konu olmadığını, öyle 6 milyon gibi yüksek oranda çalışanı kapsamadığını ve devlete maliyetinin de trilyonları bulmadığını söyleyerek "çözülemeyecek mesele değil" demişti. Hatta seçimlere birkaç gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı da bu konu hakkında bilgilendirmişti.
Son olarak Ziraat Bankası Yönetim Kurulu Üyeliği'ne getirilen Faruk Çelik, önceki gece MHP'ye yakınlığı ile bilinen Bengü TV'de bu EYT meselesinin iç yüzünü halkın anlayabileceği net bir dille anlatıp, çözümü de basit şekilde ortaya koydu.
Gazeteci Mustafa Önder'in hazırlayıp sunduğu "Çuvaldızı İğne" programının canlı yayın konuğu olan Faruk Çelik EYT sorusunda önce, popülizmin dayandığı tarihi çıkış noktasını anlattı:
" Türkiye'de 91'de rahmetli Demirel iktidar mücadelesi verdiği rahmetli Özal'a karşı seçimleri kazanma adına pek çok duvarı yıktı. İktidara gelince emeklilikte yaş kriterini kaldırdı. Türkiye bir anda genç emekliler cennetine döndü. 90'lı yıllar iş hayatında sistemin yıkılmasıyla heba oldu. 38-40 yaşında emekli olanlar, ikinci bir iş için gençlerin önünü tıkadı, haksızlık yaşandı. Aynı zamanda kayıt dışı iş gücü ortaya çıktı. Bir süre sonra eski adıyla SGK büyük açık vermeye başladı ve tabii ki bu sürdürülebilir olmaktan çıktı. 99'a gelindiğinde dönemin 3'lü koalisyon hükümeti 4447 sayılı kanunla bu yıkılan duvarı ördü. Bu kanunla "99 yılından sonra işe başlayanlarda kadınsa 58, erkekse 60 yaşında emekli olacak" kuralı getirildi. Doğru mu? Yüzde yüz doğru. Dünyanın hiçbir yerinde emeklilikte yaş kriterinin uygulanmadığı ülke yok."
Faruk Çelik, devamında sistemin yeniden inşasının Türkiye'yi doğru yola soktuğunu ama beraberinde bugünkü EYT denilen mağdur kesimi yarattığını söyledi:
"Problem şu: 85'te işe girmiş. 5 bin iş gününü doldurmuş, 99'a kadar hiç ara vermeden çalışmış biri emekliliği hak ederken, bir başkası 85'te işe giriyor, 2 yıl iş bulamıyor ve 5 bin iş gücünü doldurmasına az kala kanun çıkıyor. Otomatikman emeklilikte yaşı 10 yıl, 14 yıl ileriye atıyor. Oyun oynanırken kural değişiyor."
Faruk Çelik, rakamlara da dikkat çekti:
"Sayı ne kadar biliyor musunuz? Kâğıt üzerinde emeklilikte yaşa takılanların rakamı 6 milyon 300 bin. Bunun 1 milyonu Bağ-Kur'lu. 1 milyonu Emekli Sandığı. Geri kalan 4 milyon 300 bini de eski adıyla SGK'lı. Bağ-Kur'lunun emekliliği çok zor çünkü 9 bin iş günü lazım. Emekli Sandığı'nda zaten sorun yok. 65 yaşına kadar devlette çalışma imkânı ve sosyal güvencesi var. Ama asıl sorun 4 milyon 300 binde düğümleniyor. 99'da emekli olmayı beklerken 10 yıl, 15 yıl daha ileriye günü atan işçinin bu süreyi doldurması zor."
Çelik devamında da kâğıt üzerinde yer alan bu 6 milyon 300 binin emeklinin günümüz koşullarında ülkeye maliyetinin 750 trilyonla ifade edilen rakamları bulduğunu ve yüksek maliyet nedeniyle çözümünde tıkanma yaşandığı için toplumsal bir kriz haline getirildiğini söyleyerek, "asıl rakam bu değil" dedi ve anlattı:
"Benim kişisel kanaatim şu. Parlamento oturup, özellikle Cumhur İttifakı'nın tarafları bu vatandaşlarla ilgili yükü hafifletici yeni bir düzenleme ile sorunu çözebilirler. Çünkü çözülemeyecek bir durum değil. İşin içinden gelen biri olarak söylüyorum. Asıl rakam telaffuz edildiği gibi 4 milyon 300 bin değil, ilk etapta karşımıza çıkacak rakam 300 bin kişidir. Kademeli olarak makası daraltabiliriz. Bunlarda örneğin 54 yaşında emekli olacakları 50'ye, 57 yaşında emekli olacakları 52'ye gibi çekme yapılabilir. Bunlara 'Size piyango çıktı kardeşim' diyebiliriz. Bunların dışında sigorta primi az olup hiç emekli olamayacaklara da sağlık güvencesi verilebilir. Böyle bir jest yapılabilir. Tabii bu hesap kitap işi. Masa başı işi değil."
Neticede program yapımcısının da söylediği gibi ilk defa EYT meselesi net bir dille ifade edilip, çözüm yolu ortaya kondu. Çelik Bengü TV'deki programında, tarım ve hayvancılık meselesi hakkında da iç açıcı olmayan tabloyu ve yeni tarım politikalarıyla ilgili olması gerekenleri anlatıp bilgilendirmede bulundu.
