Bir yıl önceki ekonomik hedeflerimiz neydi, şimdi ne oldu?
Cennet Yüzer Cankılıç
cankilic@ritimhaber.com -
Şu 2020 yılında ülke olarak canımız çok yandı. Depremler, sel felaketleri, terör, yangınlar, sınır ötesi askeri harekatlar, finansal baskı, ekonomik kriz derken 10 aydır süren corona salgını, toplum olarak hem sağlığımızı, hem psikolojimizi hem de ekonomimizi fena halde bozdu.
“Hani sosyal medyada dönüyor ya, aynen öyle… İçeri girsen deprem, dışarı çıksan korona. Bir göktaşının çarpmadığı kaldı. O da oldu mu, tamamdır.”
Bu kadar felakete ne can dayanır, ne de devletin kasası.
Sadece pandemi Avrupa ülkeleri başta olmak üzere gelişmiş pek çok ülkeyi ekonomik anlamda sarsarken, bizde bu kadar üst üste gelen felaketler zincirinde ekonominin dengelerinden bahsetmek bile lüks kaçacak.
Pandemi ile gelen ekonomik sarsıntı tüm dengeleri alt üst etti, hedefleri aşağıya çekti. Yatırım üretim ve ihracat azaldı, işsizlik ve enflasyon arttı.
Hane geliri de düştü, devletin geliri de.
Kısıtlama getirsen, sokağa çıkma yasağı koysan esnaf batıyor, kısıtlamaları kaldırsan canlar gidiyor.
Yani dünya bir tarafa da, ülkece tam bir krizin içindeyiz.
****
TÜİK verilerine göre;
Enflasyon kasım ayı sonu itibariyle yüzde 14.03 olarak gerçekleşirken, işsizlik ağustos sonu itibariyle 13.2 çıktı. Ekonomimiz bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 4.9 büyürken, pandemiden dolayı kapanmanın yaşandığı mart-haziran dönemlerinin etkisi 2. Çeyrekte yüzde 9.9 daralma olarak döndü, yani 5’lerden sıfırın altında eksi yüzde 9’9’lara düştük.
Üçüncü çeyrekte büyüme rakamı yukarıya çıktı. 6.7 olarak ölçüldü. Yıl sonu açıklanacak olan 4. çeyrek büyüme rakamının yine bizlere daralma olarak döneceği beklentisi hakim. Yani eksilerde.
İhracatımız ise kasım ayı sonu itibariyle 151 milyar dolar olarak gerçekleşti.
HEDEFLERİMİZ TUTMADI
Oysa tam geçen yıl bu aylarda dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Türkiye’nin 2020-2021 ve 2022 hedeflerini içeren 3 yıllık Türkiye'nin Yeni Ekonomi Programı'nı (YEP) Ankara'da düzenlediği basın toplantısı ile açıklamıştı. Bakan Albayrak, 3 yıllık yeni yol haritasının ana temasını “Değişim Başlıyor” olarak kamuoyuyla paylaştığında dünya daha yeni Covid 19’un adını duymamıştı.
O hedeflere göre;
2020 yılı için enflasyon yüzde 8.5, büyüme yüzde 5.0, işsizlik ise yüzde 11.8 olarak hesaplanmıştı.
Toplam ihracat hedefimiz ise 190 milyar dolar idi.
3 yıllık tabloda ise;
2021 yılı için enflasyon yüzde 6.0, büyüme yüzde 5.0, işsizlik yüzde 10.6 idi.
2022 yılı için de enflasyon yüzde 4.9, büyüme yüzde 5.0 ve işsizlik yüzde 9.8 idi.
Maalesef, koronavirüs salgını mart ayından itibaren ülkemizde pandemi tedbirleri kapsamında sıkı bir mücadeleyi ve kapanmayı getirdiği için ekonomik anlamda hedeflerimiz tutmadı.
BUNLAR DA REVİZE EDİLEN HEDEFLER
Bunun üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı koronavirüs salgını yüzünden hedefinden şaşan makro ekonomik verileri “yeni ekonomi” temasıyla yeniden güncelleyerek 29 Eylül’de Yeni Ekonomi Programı adı altında yeniden kamuoyuyla paylaştı.
İşte koronavirüs sonrası revize edilen o yeni hedefler:
2020 yılı için enflasyon tahmini yüzde 10.5, büyüme tahmini yüzde 0.3, işsizlik tahmini yüzde 13.8
2021 yılı için enflasyon tahmini yüzde 8, büyüme tahmini yüzde 5,8, işsizlik tahmini yüzde 12.9.
2022 yılı için enflasyon tahmini 6, büyüme tahmini yüzde 5 ve işsizlik tahmini yüzde 11.8
Temennimiz odur ki;
İnşallah bu hedefler bu sefer tutar da, 2021 yılında aşılama çalışmalarıyla salgını önleriz de, 2022 yılı toparlanma yılı olur da, 2023 yılı o büyük hedeflerimizi gerçekleştiririz.