Bursa için ürküten deprem tahmini!

İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak, 5.8 büyüklüğündeki Silivri depreminin modelleme verilerini Milliyet ile paylaştı.

ÜÇ FAY HARİTASI VAR

Tarihsel depremlerin ivme değerleri ile son sarsıntının verilerini karşılaştıran Prof.Dr. Yaltırak "Ortada üç fay haritası var. Birincisi İstanbul önlerinden başlayan ve Gaziköy açıklarında sona eren tek fay. İkincisi bu tek fayı ikiye bölen, Batı kısmının Orta Marmara'ya kadar 1912'de kırıldığını öne süren ve sadece Marmara Ereğlisi doğusu ile tarihi yarımadanın açıklarına gelen ikili model. Üçüncüsü ise bizim Marmara Denizi'nde toplanmış neredeyse tüm verileri kullanarak yaptığımız dört parçalı model.

EN İYİ İHTİMAL 7.1

Elimizdeki çok kapsamlı sismik kesitlerde fayları haritaladık. Eğer günümüzde kırılma, 1509 depreminin olduğu faydan başlarsa deprem 7.6, 1754 parçasında olursa 7.1 ve 1766 parçasında olursa 7.4 büyüklüğünde deprem meydana gelir. 2019 ve sonrası için deprem olasılığı tarihsel çerçeveye göre yüzde 90'ı geçmiş durumda.

BURSA DAHİL 4 İLDE AĞIR HASAR

Marmara Denizi içinde 240 ile 500 yıl arası kırılmayan 4 fay parçası bulunuyor. Bunlardan en riskli olanı ve kırılmasını öngördüğümüz fay hattı Osmangazi Köprüsü'nün olduğu yerden başlayıp, İmralı Adası kuzeyine uzanan 110 km'lik 7.6 büyüklüğüne ulaşma potansiyeli olan Doğu Marmara hattı. Bize göre kırılma Doğu Marmara segmenti üzerinde olacak. Bu durumda, İzmit Körfezi, İstanbul, Yalova, Bursa illerinde ağır hasarlar oluşur" değerlendirmesini yaptı. 

Prof. Dr. Yaltırak uyarılarını şöyle sıraladı:

"Elimizde henüz lokal data verileri yok. Bizim harita modellerimiz, 750 metre çözünürlükte 1/25000 ölçekli jeoloji haritaları ve toplanmış sismik hız verisine dayanıyor. Şayet bu haritaları 100 metre çözünürlüğe indirebilir ve bina zemini bazında yaparsak, gerçek hasarı sokak sokak simülasyonlarda görebilir böylelikle afete hazırlık planını doğru yaparız. Bu yapılmadan afete hazırlanılamaz. Silivri depreminde elde ettiğimiz sismolojik veriler ve ivme değerleri ile yaptığımız bir harita var."

Yüzde 98 paralellik

Kullanılan algoritmaya da değinen Yaltrak şöyle devam etti:

"Bu algoritma tarihsel deprem verilerini modellemekte kullandığımız sistem. Ve son depremde haritalardaki ivme değerleri ile ölçülen tüm ivme değerleri arasında yüzde 98'lik paralellik var. Bu da gösteriyor ki, bizim algoritmamız gerçek bir depremde test edilmiş, hem geçmişi, hem de geleceği gösterme potansiyeli olan bir algoritma. Haritalarda ivme değerleri 0.3 g üzeri her yer, mühendislik açısından yapı tasarımına bağlı olarak güvenlidir. Bu değerler daha düşük olursa bina güvenliği riskli demektir. Ancak 0.2-0.3 g arasında eski ve dayanıksız korozyona uğramış binalard risk altındadır. Zemin büyütmesi ve binanın buna uyumunun bilinmesi şarttır."

3 FARKLI İHTİMAL

1- Eğer tek fay modeli dikkate alınır ve 1766'dan beri bekleyen fay kırılırsa, 7.7 büyüklüğünde deprem üretecek ve Tekirdağ'dan tarihi yarımadaya kadar yıkıcı olacak.

2- Eğer ikinci parçalı model gerçekleşir sse buradaki kırılma en son 1766'da gerçekleşti ve 7.4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldiği anlaşılıyor. Bu hat bugün kırılırsa özellikle tarihi yarımada ile Büyükçekmece sahili arasında yıkıcı olacak.

3- Elimizdeki tarihsel veriler göre kırılma, 1509'daki segment üzerinde olursa 7.6 büyüklüğünde sarsıntı olur. Deprem, İzmit Körfezi, İstanbul, Yalova, Bursa illerinde ağır hasar oluşturur.