Suriye'de dört kritik başlıkta uzlaşı sağlandı

Terör örgütü PKK'nın Suriye'deki sözde yapılanması PYD-YPG'nin işgal ettiği Suriye'de işgal ettiği topraklar için PYD-YPG ile Şam hükümeti arasında ilk toplantı yapıldı.

Barzani'nin kanalı Rudaw'a göre, dört ana başlıkta uzlaşmaya varıldı. Toplantı, PYD-YPG ile Şam arasında 10 Mart'ta imzalanan mutabakatın uygulanmasına yönelik adımlar çerçevesinde Şam’da düzenlendi.

ORTAK KOMİTELER KURULACAK, EĞİTİM SORUNLARI ELE ALINACAK

Görüşmenin ardından yapılan ortak basın açıklamasında, taraflar arasında birçok önemli başlığın ele alındığı ve sürecin takibini sağlamak üzere yeni bir toplantının yapılması konusunda uzlaşıldığı belirtildi.

Açıklamada, “Her iki heyet, 10 Mart anlaşma maddelerinin uygulanması sürecinin hızlandırılmasının, ortak çalışma komitelerinin kurulmasının ve eğitim dosyasının önemini görüştü” denildi. Toplantının olumlu ve yapıcı bir atmosferde geçtiği vurgulanarak, sürecin uzlaşıya dayalı biçimde ilerlediği ifade edildi.

ÜZERİNDE UZLAŞILAN DÖRT ANA MADDE

10 Mart mutabakatının takibi için alt komiteler kurulacak

PYD-YPG elebaşı Mazlum Abdi kod adlı Ferhat Abdi Şahin'in ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara arasında imzalanan mutabakatın uygulanmasını takip edecek uzman alt komiteler oluşturulacak.

Eğitimde güvence ve uyum sağlanacak

Sınavlar ve sınav merkezleriyle ilgili sorunlar, öğrencilerin haklarını ve eğitim-öğretim sürecinin bütünlüğünü garanti altına alacak şekilde çözümlenecek.

Yerinden edilenlerin dönüşü için mekanizmalar geliştirilecek

Göç ettirilen kişilerin geri dönüşlerini kolaylaştıracak yöntemler ele alınacak, bu dönüşleri engelleyen faktörlerin ortadan kaldırılması için birlikte çalışılacak.

Eşrefiye ve Şeyh Maksut dosyası yeniden açılıyor:

Halep’in Eşrefiye ve Şeyh Maksut mahallelerine ilişkin dosya tekrar aktif hale getirilecek ve bu konunun istikrar ile toplumsal barışa hizmet edecek biçimde ele alınması sağlanacak.

Diyalog ve iş birliği vurgusu

Açıklamanın sonunda, “Her iki taraf da Suriye’nin birliğine ve egemenliğine hizmet eden, Suriye halkının güvenlik ve istikrar özlemlerini karşılayan yapıcı diyalog ve sürekli işbirliğine olan bağlılıklarını dile getirdi. Ayrıca, tartışmaların tamamlanması ve kararlaştırılan sonuçların uygulanmasını izlemek amacıyla yakın gelecekte başka bir toplantı planlandı” ifadelerine yer verildi.

10 MART MUTABAKATI NEDİR

10 Mart 2025 tarihinde, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile PYD-YPG'nin elebaşı Mazlum Kobani kod adlı Ferhat Abdi Şahin arasında mutabakat imzalandı. Bu anlaşma, Suriye'nin kuzeydoğusundaki YPG-PYD işgalindeki bölgelerin merkezi yönetime entegrasyonunu ve ülkede kapsamlı bir siyasi ve askeri yeniden yapılanmayı hedeflemekteydi

MUTABAKATIN TEMEL MADDELERİ

Siyasi Katılım ve Temsil Hakkı: Tüm Suriyelilerin, dini veya etnik kökenlerine bakılmaksızın, siyasi sürece katılım ve devlet kurumlarında liyakat esasına dayalı temsil hakları garanti altına alınacaktır.

Kürt Toplumunun Tanınması: Kürt toplumu, Suriye devletinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilecek ve vatandaşlık ile anayasal hakları garanti altına alınacaktır.

Kurumların Entegrasyonu: Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumlar, sınır kapıları, havaalanları, petrol ve doğalgaz sahaları dahil olmak üzere, Suriye devlet yönetimine entegre edilecektir.

Mültecilerin Geri Dönüşü: Yerlerinden edilmiş tüm Suriyelilerin, kendi kasaba ve köylerine güvenli bir şekilde geri dönmeleri sağlanacak ve Suriye devleti tarafından korunmaları temin edilecektir.

Devletin Güvenliğinin Desteklenmesi: Suriye devletinin, ülkenin güvenliği ve birliğine yönelik tüm tehditlere karşı mücadelesi desteklenecektir.

Toplumsal Birlik ve Nefret Söylemiyle Mücadele: Suriye toplumunun tüm kesimleri arasında ayrışma yaratmaya yönelik çağrıların, nefret söylemlerinin ve nifak tohumları ekme girişimlerinin reddedilmesi kararlaştırılmıştır.

Uygulama Takvimi: Anlaşmanın uygulanması için yürütme komiteleri oluşturulacak ve tüm adımların yıl sonuna kadar tamamlanması hedeflenecektir.

Bu mutabakat, Suriye'de uzun süredir devam eden iç savaşın sona erdirilmesi ve ülkenin yeniden inşası için önemli bir adım olarak değerlendirilmekte.

WASHINGTON POST: SURİYE YENİDEN İÇ SAVAŞA SÜRÜKLENEBİLİR, ŞARA ZOR DURUMDA

ANKA'da yer alan habere göre, ABD merkezli Washington Post gazetesinin dün yayınlanan bir haberinde, “Suriye’nin yeniden iç savaşa sürüklenebileceği” ileri sürüldü. Haberde, "Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, iktidara gelmesinde önemli rol oynayan Beşar Esad karşıtı yabancı İslamcı grupların varlığıyla ciddi bir siyasi sınavla karşı karşıya" denildi. Geçmişte eski Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ı devirerek, Şara’yı iktidara getiren muhaliflerin, şimdi Şara’nın siyasi varlığını tehdit edebileceğine değinildi.

"İSLAMCI GRUPLAR, ŞARA’YA SIKINTI ÇIKARABİLİR"

Haberde, Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) liderliğindeki birçok İslamcı muhalif grubun, IŞİD gibi terör örgütü ve diğer radikal fraksiyonlarla bağlantılı olduğu, bu grupların, Şara’ya "sıkıntı çıkardığı" öne sürüldü.

Haberde yer alan bilgilerde, bu gruplardan bazılarının, mart ayında Suriye kıyısındaki Alevilere yönelik katliamlara karıştığı ve Suriye yerel medyasına dayandırılarak, en az bin 300 kişiyi öldürüldüğüne yer verildi. Ayrıca, Suriye’deki Hristiyan ve Dürzi toplulukların da iktidar değişiminden bu yana kanlı mezhepsel şiddetle karşı karşıya kaldığı bildirildi.

Washington Post, en radikal yabancı İslamcıların artık öfkelerini Şara’ya yönelttiğini iddia ederken; bunun nedeni olarak da Şara’nın yeni başkanın şeriat hukukunu uygulamaması olarak gösterildi.

"MİLİTANLAR, ŞARA'YI ŞERİAT HUKUKUNU UYGULAMAMAKLA SUÇLUYOR"

Haberde, şu ifadelere yer verildi:

"Bu militanlar, Avrupa ve Orta Asya gibi bölgelerden gelerek, Beşar Esad yönetiminin devrilmesine katkı sağladı. Ancak şu anda, bazıları Savunma Bakanlığı'nda üst düzey görevlere atanmış olsa da bu yabancı militanların ülkede kalması hem iç istikrarı tehdit ediyor hem de uluslararası destek arayışlarını zora sokuyor.

ABD, Suriye'ye uygulanan yaptırımların hafifletilmesi için bu yabancı militanların ülkeden çıkarılmasını şart koşuyor. Ancak Şara, bu militanları yeni orduya entegre etmeye çalışıyor ve onları kamuoyundan uzak tutmaya çabalıyor. Bu durum, hem Batı hükümetlerinin endişelerini artırırıken hem de militanlar arasında hoşnutsuzluğa yol açıyor. Bazı sert çizgideki militanlar, Şara'yı şeriat hukukunu uygulamamakla ve Batılı güçlerle işbirliği yapmakla suçluyor."

"SURİYE'DEKİ RADİKAL GRUPLARA KARŞI ADIMLAR ATMASINDAN ŞİKAYETÇİ"

Bu grupların, Şara ve hükümeti hedef almasının bir diğer gerekçesinin, Şara’nın, ABD ve Türkiye ile işbirliği yaparak, Suriye'deki radikal gruplara karşı adımlar atması olduğu iddia edildi.

ABD Başkanı Donald Trump, Şara ile geçen ay başında bir araya gelerek, çoğu Esad döneminde uygulanmaya başlanan yaptırımların kaldırıldığını açıklamıştı. Şara da bu adıma ilişkin, "Bu, halkın acılarını hafifleten, onların yeniden doğuşuna katkıda bulunan ve bölgedeki istikrarın temellerini atan tarihi ve cesur bir karardır" dedi.

MAKDİSİ'NİN ŞARA’YI TRUMP İLE GÖRÜŞMESİ NEDENİYLE “KAFİR” İLAN ETTİĞİ BİLİNİYOR

Ancak Trump ve Şara görüşmesinden kısa bir süre sonra ise Selefi cihatçılığın önde gelen ideologlarından Ebu Muhammed el-Makdisi, Şara’yı “kafir” ilan eden bir fetva yayımladı.

RUBIO’DA SURİYE’DEKİ İSTİKRARSIZLIĞA DİKKAT ÇEKTİ

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’ya göre, Suriye hâlâ aşırılık yanlısı faaliyetlerin yoğun olduğu bir merkez konumunda ve her an istikrarsızlaşabilir. Rubio, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, ülkenin “IŞİD ve diğerleri dahil olmak üzere cihatçı grupların oyun alanına” dönüştüğünü belirtti ve Suriye'nin “haftalar içinde çökme ve tam ölçekli bir iç savaşa sürüklenme” ihtimaline dikkati çekti.