DAG’da gerim sayım devam ediyor

Ülkemizin uzaya gönderdiği ilk astronot olan Alper Gezeravcı ile ilgili heyecan hala sıcaklığını korurken, Türkiye’nin uzaya açılacak olan gözü Doğu Anadolu Gözlemevi’nin sona doğru yaklaşılıyor. Erzurum’un Konaklı Karakaya Tepeleri’nde 3100 metre rakımda bulunan ve Avrupa’nın tek parça ayna ile inşa edilmiş en büyük teleskobuna sahip olan Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) hem ülkemiz hem de bilim dünyası için önemli bir fırsat olarak gösteriliyor.

Büyülen bir manzarası var

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Atatürk Üniversitesi’nin ortak bir projesi olan DAG’ın, karlar ve sisler içindeki manzarası ile gece fotoğrafları görülmeye değer birer tablo olarak ortaya çıkıyor. Uzmanlar DAG’ın inşa edildiği 3 bin 100 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri’nin özellikle atmosferik ve yapısal özellikleri nedeniyle, Dünya’da zaten sayılı coğrafyada yapılabilen kızılötesi bölgesindeki gözlemlere çok uygun olduğunu ifade ettiler. Tam olarak hizmete alındığında hem yurt içinden hem de yurt dışından bilim insanlarına astronomi ve uzay araştırmaları noktasında imkân sunacak olan DAG, yeni keşiflere de fırsat verecek.

Ülkemiz açısından bir fırsat

Dünya üzerinde konumsal olarak Erzurum, Türkiye, hatta Orta Doğu ve civarında bu ölçekte büyük gözlemevleri bulunmaması, Dünya’daki mevcut gözlemevlerinin bir kısmının ışık ve hava kirliliği tehdidine maruz kalmaları nedeniyle, proje kapsamında kurulan büyük ve modern gözlemevi, uluslararası bilim insanları arasında ilgi odağı olacağı ifade ediliyor. Türkiye’nin en büyük ve ilk kırmızı öte teleskobuna sahip gözlemevi olan DAG, 3 aşamalı bir proje olarak hayata geçirildi. Projenin ilk aşaması teleskop, kubbe, binalar ve altyapısıyla gözlemevi kurulmasından oluşan DAG Projesi. İkinci aşaması Odak Düzlemi Aygıtları’nın (ODA) alımı, tasarımı, yapımı ve bir Optik Laboratuvarı kurulmasından oluşan ODA Projesi. Üçüncü aşaması ise; 4 metreye kadar olan bütün ayna ve uzay-uydu ekipmanlarının kaplanacağı Ayna Kaplama Sistemi’nden (AKS) oluşan AKS Projesi.